دسته: فرامرز پایور
فرامرز پایور در ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ در تهران به دنیا آمد. پدرش علی پایور، هنرمند نقاش و استاد زبان فرانسه در دانشگاه تهران و پدربزرگش مصورالدوله، نقاش چیرهدست دوره قاجار بود که با نواختن ویولن، سنتور و سهتار آشنایی داشت. پایور، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دبستان عسجدی و دبیرستان دارالفنون تهران به پایان رساند. او در سال ۱۳۳۱ وارد خدمت نظام شد و یک سال بعد به استخدام وزارت دارایی درآمد.
وی در ۱۷ سالگی، آموزش موسیقی را نزد «ابوالحسن صبا» آغاز کرد در مدت شش سال ردیف موسیقی را فراگرفت. هنگامی که فرامرز پایور برای فراگیری سنتور به کلاس درس «ابوالحسن صبا» در خیابان ظهیرالاسلام رفت، سه سال از درگذشت آخرین بازماندهٔ سنتورنوازان افسانهای از نسل پیشین، «حبیب سماعی» میگذشت. ابوالحسن صبا که خود در دوره نوجوانی، سنتورنوازی را نزد «علی اکبرخان شاهی» و با تکنیکی گوناگون با روش خاندان سماعی فراگرفته بود، پس از مدتی نشست و برخاست با «حبیب سماعی»، روش سنتورنوازی او را برتر از استاد پیشین خود یافت؛ بنابراین با کوشش فراوان پارهای از بداههنوازیهای وی را نتنویسی کرد. سپس «ابوالحسن صبا» کوشش کرد تا با آموزش روش درست سنتورنوازی بهشماری از شاگردانش، از برافتادن روش سنتورنوازی نزدیک به آیینهای هنری و زیباشناسی موسیقی دستگاهی ایران جلوگیری کند. در همین دوران، فرامرز پایور، یکی از برجستهترین شاگردان «صبا» شد و تا سال ۱۳۳۶ که «ابوالحسن صبا» درگذشت، از آموزشهای وی بهره برد.
پس از درگذشت ابوالحسن صبا، پایور نزد استادانی چون عبداله دوامی، موسی معروفی و نورعلیخان برومند به فراگیری ردیف درویشخان و ردیف میرزا عبدالله پرداخت
فرامرز پایور از سال ۱۳۳۳، کار خود را در وزارت فرهنگ و هنر آن زمان و از سال ۱۳۳۷ آموزش سنتور را در هنرستان عالی موسیقی ملی آغاز کرد. او اولین سنتورنوازی بود که روی سنتور، نواسازی میکرد و تخصص او ، تنها در پی بداههنوازی نبود. به بیان دیگر، نخستین آهنگسازی بود که ساز تخصصی او، سنتور بود.
او سپس هارمونی و کمپوزیسیون را در کلاس «امانوئل ملیک اصلانیان» آموخت. در سال ۱۳۴۱ برای ادامه تحصیلات کلاسیک خود، از طرف وزارت فرهنگ و هنر به انگلستان فرستاده شد. از دانشگاه کمبریج در زبان و ادبیات انگلیسی دانشنامه گرفت و در تمام این سالها تلاش فراوانی در جهت معرفی موسیقی ایرانی و سنتور به محافل دانشگاهی انگلستان انجام داد که برنامههای دلپذیری از آن سالها در آرشیو رادیو بیبیسی وجود دارد. در این سالها، برای شناساندن موسیقی اصیل ایرانی، از طرف دانشگاه لندن و دانشگاه کمبریج از او خواسته شد تا کنفرانسهایی در این زمینه همراه با ساز خود ترتیب دهد. همه این کنفرانسها با موفقیت انجام شد و از سوی این دانشگاهها به دریافت جوایزی نائل گردید.
بازگشت پایور از انگلستان، همزمان با آغاز برگزاری جشنهای هنر شیراز بود. او همه ساله با گروه اساتید و گروه نوازندگان فرهنگ و هنر، نمونههای ارزندهای از آثار بزرگان موسیقی ملی و نیز آثار خود را در این جشنها اجرا مینمود. پایور در سال ۱۳۴۷ از وزارت دارایی به وزارت آموزش و پرورش (سازمان مبارزه با بیسوادی) منتقل و در سال ۱۳۵۵ بازنشسته شد.
«محمدرضا شجریان» در سال ۱۳۵۰ با فرامرز پایور آشنا شد و یادگیری سنتور و ردیفهای آوازی را با او دنبال کرد.
فرامرز پایور، در سال ۱۳۷۸ دچار سکتهٔ مغزی شد و از آن زمان تا زمان مرگ نتوانست فعالیت هنری خود را ادامه دهد. پایور سرانجام ۱۸ آذر ۱۳۸۸ در بیمارستان شهید باهنر منظریه تهران به علت ایست قلبی و مشکل تنفسی درگذشت.
آثار جمعآوری شده از این هنرمند در سایت خصوصی به شکل زیر است:
جشن هنر شیراز در سال ۱۳۵۰ – عبدالوهاب شهیدی و گروه اساتید – سهگاه
جشن هنر شیراز در سال ۱۳۵۰، حافظیه عبدالوهاب شهیدی و گروه اساتید سهگاه سنتور: فرامرز پایور عود و آواز: عبدالوهاب شهیدی تار: جلیل…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۸۵
گلهای تازه ۱۸۵ – مژدهی باد صبا در دستگاه ماهور گلهای شجریان (۹۳) خواننده: محمدرضا شجریان سنتور: فرامرز پایور ویولن: رحمتالله…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۸۲
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۸۲، شب نیشابور – آواز ابوعطا گلهای شجریان (۹۲) خواننده: محمدرضا شجریان آهنگساز: فرامرز پایور گوینده: آذر…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۶۶
گلهای تازه ۱۶۶ – دستگاه شور گلهای شجریان (۸۷) خواننده: محمدرضا شجریان تنظیم و سنتور: فرامرز پایور ویولن:رحمتالله بدیعی گوینده: آذر پژوهش غزل…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۶۲
گلهای تازه ۱۶۲ – آواز ابوعطا گلهای شجریان (۸۶) خواننده: محمدرضا شجریان تنظیم: فرامرز پایور ویولن:رحمتالله بدیعی تار: هوشنگ ظریف گوینده: فخری نیکزادغزل آواز:…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۵۸
گلهای تازه ۱۵۸ – دستگاه شور گلهای شجریان (۸۴) خواننده: محمدرضا شجریان ویولن:رحمتالله بدیعی سنتور: فرامرز پایور گوینده: سرور پاکنشان غزل آواز: حافظ بر آن…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۵۶
گلهای تازه ۱۵۶ – آواز افشاری گلهای شجریان (۸۳) خواننده: محمدرضا شجریان ویولن: رحمتالله بدیعی تار: هوشنگ ظریف سنتور: فرامرز پایور تنبک: محمد اسماعیلی گوینده: سرور…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۳۳
گلهای تازه ۱۳۳ – دستگاه شور گلهای شجریان (۷۴) خوانندگان: محمدرضا شجریان سنتور: فرامرز پایور ویولن: رحمتالله بدیعی تنبک: محمد اسماعیلی گوینده: سرور…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۲۸
گلهای تازه ۱۲۸ – آواز بیات اصفهان گلهای شجریان (۷۳) خوانندگان: محمدرضا شجریان و عهدیه سنتور: فرامرز پایور ویولن: همایون خرم و…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۲۵
گلهای تازه ۱۲۵ – دستگاه همایون گلهای شجریان (۷۲) خواننده: محمدرضا شجریان سنتور: فرامرز پایور تار: جلیل شهناز نی: حسن ناهید کمانچه: علیاصغر بهاری تنبک: محمد اسماعیلی گوینده:…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۲۳
گلهای تازه ۱۲۳ – دستگاه همایون گلهای شجریان (۷۱) خوانندگان: محمدرضا شجریان و عهدیه سنتور: فرامرز پایور تار: هوشنگ ظریف نی: حسن ناهید ویولن: همایون خرم تنبک: محمد…
گلهای شجریان – گلهای تازه ۱۰۷
گلهای تازه ۱۰۷ – دستگاه سهگاه گلهای شجریان (۶۹) خواننده: محمدرضا شجریان سنتور: فرامرز پایور تار: هوشنگ ظریف نی: حسن ناهید تنبک: محمد اسماعیلی گوینده: رضا…